IABR: Making City

5e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam

20 april t/m 12 augustus 2012
Opening: 19 april 2012
Locatie: Nederlands Architectuurinstituut (NAi), Museumpark 25, Rotterdam
Open: dinsdag t/m zaterdag, 10-17 uur, zon- en feestdagen, 11-17 uur


Stroom Den Haag presenteert twee projecten op de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam:
Erasmusveld Nuts en Haagse Havens.

De 5e IABR: Making City onderzoekt hoe de stad van morgen tot stand komt en welke rol ontwerpers daarbij spelen. De onvermijdelijke verstedelijking vormt een enorme politieke, sociale, economische en ecologische uitdaging. Tegelijkertijd bieden de steden oplossingen voor deze opgaven van de 21e eeuw. De stad is onze toekomst, maar alleen als ze beter bestuurd, ontworpen en gepland wordt dan nu het geval is. Making City verkent stedelijke toekomstscenario's en zet daarbij ontwerp voorop.

Met eigen Test Sites, zeven samenwerkingsprojecten met de Nederlandse overheid en een keur van ‘best practices' uit de hele wereld verkent de IABR toekomstbestendige manieren van ‘stad maken'. In april 2012 komen 35 projecten uit meer dan 25 wereldsteden naar Rotterdam. Twee daarvan komen uit Den Haag, waar Stroom als mede-initiatiefnemer bij betrokken is: Haagse Havens en Erasmusveld Nuts.

Beide projecten onderzoeken in de praktijk een alternatieve benadering voor stadsontwikkeling. Een benadering die het eindbeelddenken loslaat, die de bestaande stad als vertrekpunt neemt en die zoekt naar samenwerking met andere partners en financiers naast de gemeente. Bij dat zoekproces worden ontwerpers, kunstenaars, onderzoekers en ondernemers betrokken. Beide projecten worden genereus ondersteund door het Stimuleringsfonds voor Architectuur.

1. Erasmusveld Nuts
Erasmusveld is een gebied in Den Haag Zuid-West, dat tussen de nieuwe Vinexwijk Wateringsveld en de wederopbouwwijk Morgenstond ingeklemd ligt. Er zijn diverse volkstuincomplexen, er is een aantal sportvelden en een beperkt aantal woningen. De gemeente Den Haag heeft hier de nieuwe woonwijk Erasmusveld gepland, die de meest duurzame van Nederland zou moeten worden. Zo levert Erasmusveld meer energie dan zij verbruikt, de woningen worden op duurzame wijze gebouwd en het water wordt in de wijk zelf gezuiverd. In de ambitie van de gemeente gaat de wijk verder dan CO2 of klimaatneutraal. Een belangrijke rol is dan ook voor de bewoners weggelegd, die mede vorm kunnen geven aan de wijk door particulier opdrachtgever-schap.

Stroom Den Haag vroeg Studio Makkink & Bey in het kader van het Foodprint festival DAG HAP najaar 2011 om een ontwerpstudie aan Erasmusveld te wijden, die voedsel een rol zou geven in het behalen van de duurzaamheidsambities van de wijk. Het ontwerpbureau ontwikkelde een voorstel, waarin het net als de gemeente de (toekomstige) bewoners van de wijk centraal stelde. Nu al kunnen potentiële nieuwe bewoners en omwonenden van Erasmusveld duurzame ontwikkelingen in de wijk starten en wel als lid van één van de drie bijzondere nutsverenigingen (in oprichting): ‘Compost', ‘Schoon water' en ‘Energiepad'. Bijna veertig belangstellenden uit de omgeving meldden zich tijdens het festival DAG HAP meteen aan voor deze verenigingen.

Het plan van Studio Makkink & Bey kan echt van start, als grondeigenaren in het gebied (o.a. gemeente Den Haag en Bouwfonds) bereid zijn voor een periode van drie tot vijf jaar grond ter beschikking te stellen aan de nutsverenigingen en bereid zijn om wat ontwikkelkapitaal te investeren. Daarmee kunnen tijdelijke voorzieningen worden gerealiseerd om in eigen beheer water te zuiveren, te composteren en energie en honing te produceren. Deze voorzieningen kunnen na de gebruiksperiode spoorloos verwijderd worden, maar, indien ze succesvol functioneren, desgewenst ook een permanente plek in de toekomstige wijk krijgen. De intentie van Studio Makkink & Bey is, dat door Erasmusveld Nuts nu al aan een sociale structuur in en rond Erasmusveld wordt gebouwd, die zowel een motor als een drager voor de toekomstige wijk kan zijn. Op de IABR is te zien, hoe het plan werkt. De studie van Makkink & Bey is financieel ondersteund door Stichting DOEN.
Studio Makkink & Bey op DAG HAP (2011)
www.studiomakkinkbey.nl
 
2. Haagse Havens - een nieuwe manier van stad maken
Het project Haagse Havens presenteert de stad als laboratorium voor het onderzoeken, ontwikkelen en testen van een nieuwe manier van stad maken. Dit initiatief van Stroom en de afdeling stedenbouw van de gemeente Den Haag, wordt in samenwerking met Sabrina Lindemann (Mobiel Projectbureau OpTrek) en de afdeling ®MIT van de TU Delft ontwikkeld.
 
‘Haagse Havens' onderzoekt een nieuwe manier van stad maken. Hierbij wordt gekeken hoe de stedenbouw daar een actieve bijdrage aan kan leveren. De Binckhorst is samen met het aangrenzende Laakhaven het oefenterrein. In beide gebieden is het denken in eindbeelden losgelaten, wordt de bestaande stad uitgangspunt voor ontwikkeling en zoekt de gemeente actief naar samenwerking met andere partners. Dat vraagt om een veel beter en preciezer beeld van de huidige kwaliteiten, om een flexibeler omgang met planning en regelgeving, om een andere manier van ontwerpen en om het beter benutten van het aanwezige kapitaal in de beschikbare tijd, energie, geld, liefde en betrokkenheid van ondernemers en bewoners in het gebied. Dit alles vraagt om een ándere manier van werken, kijken, waarderen, financieren, besturen, ontwerpen en reguleren. Hoe ánders, dat is onderwerp van Haagse Havens. Tijdens de IABR worden de eerste resultaten getoond van Haagse Havens. >> lees meer over Haagse Havens

5e IABR: Making City

De 5e IABR is vanaf 20 april 2012 toegankelijk voor publiek. In het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) vinden verschillende tentoonstellingen en debatten plaats. Daarnaast worden op locaties in de binnenstad van Rotterdam plannen voor de toekomst gepresenteerd. Het Schieblock vormt hier de spil met een programma van events, tentoonstellingen, pop-up stores en pocket parks. Verder presenteert de 5e IABR tentoonstellingen in Almere, São Paulo en Istanbul, een internationale conferentie, debatten en lezingen, publicaties en, samen met de VPRO, tv- en radioproducties.
Voor het volledige programma: www.iabr.nl

Filmpje hieronder:
VPRO De Avonden (12 april 2012): Gesprek met George Brugmans, directeur IABR

Presentatie 'Haagse Havens' op IABR
foto: Stroom Den Haag
Presentatie 'Haagse Havens' op IABR
foto: Stroom Den Haag
Presentatie 'Erasmusveld Nuts' op IABR
foto: © Stroom Den Haag
Presentatie 'Erasmusveld Nuts' op IABR
foto: © Stroom Den Haag
Presentatie 'Haagse Havens' op IABR
foto: Stroom Den Haag
Presentatie 'Haagse Havens' op IABR
foto: Stroom Den Haag
Studio Makkink & Bey, Nutsvereniging Schoon Water
Logo Haagse Havens
Studio Makkink & Bey, Nutsvereniging Energiepad