Meerjarig programma: Upcycling

Periode: 31 januari 2010 - 14 juli 2013
Locatie: Stroom Den Haag, Hogewal 1-9, Den Haag

"We weten wat dingen kosten, maar we hebben geen idee wat ze waard zijn."
Zo typeert de Britse historicus Tony Judt de huidige tijd in zijn boek Het land is moe (2011) . Wat bijzonder is zijn we vanzelfsprekend gaan vinden. Daardoor zien we niet in dat we in een impasse zijn geraakt. Juist hier kan beeldende kunst uitkomst en perspectief bieden; kunstenaars zijn als geen ander in staat om het bijzondere in het vanzelfsprekende te laten zien. Kunstenaars laten ons op een andere manier kijken, gunnen ons een blik in een andere werkelijkheid en geven dat wat vertrouwd is, banaal of alledaags een nieuwe betekenis en waarde. Of dat nu gaat om TL lampen, een urinoir, een paardendek, tegelvloer, driehoek, bestek, het cijfer 5 of een fles afwasmiddel.

Het is deze kwaliteit van kunst die Stroom Den Haag aanzette tot het programma ‘Upcycling'. Werkend aan de expositie Ombouwen/Restructure (2007), waarbij intelligente vormen van bouwen werden gepresenteerd aan de hand van termen als superuse, cradle to cradle en building lightness, raakte Stroom steeds meer geïntrigeerd door de term upcycling; een principe dat voortkomt uit de cradle to cradle gedachte.

De term upcycling werd in 1994 voor het eerst gebruikt door Reiner Pilz, en was in 1999 de titel van een boek geschreven door Gunter Pauli en Johannes F. Hartkemeyer. In 2002 werd het concept upcycling ingelijfd door William McDonough en Michael Braungart in hun boek 'Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things'. In hun visie is upcycling de tegenhanger van downcycling, de andere helft van het recyclingproces. Bij downcycling worden materialen en producten omgezet in nieuwe materie van een mindere kwaliteit. Upcycling vermeerdert de betekenis en de waarde van een product tijdens de transformatie naar een grondstof voor volgend gebruik.

Upcycling wordt tot nu toe vooral gebruikt voor consumentenproducten die hergebruikt kunnen worden zoals hoogwaardige verpakkingsmaterialen. Stroom Den Haag probeert het begrip upcycling te verdiepen door de disciplines beeldende kunst, vormgeving en architectuur in te zetten voor een onderzoek naar betekenis- en waardevermeerdering vanuit een kunstzinnig, maatschappelijk en filosofisch oogpunt.

Het overkoepelende programma Upcycling bestaat uit drie tentoonstellingen: Up to You (2010) met als thema het activeren van het publiek; There, I Fixed It (2011) waarin tegendraadse oplossingen getoond werden voor minder of meer urgente problemen; en United We (2013), die verschillende disciplines rond het thema van 'Upcycling' en collectiviteit samenbrengt.

In 2017 is een publicatie uitgebracht in co-productie met Valiz, books and projects: Facing Value (Radical perspectives from the arts) (2017).