Hans van Houwelingen: Thorbeckemonument

Terug naar: Hans van Houwelingen 'Until it starts resembling itself': klik hier

Het Thorbecke standbeeld uit Amsterdam en het Spinoza standbeeld uit Den Haag zijn met elkaar verbonden door een voorstel dat Hans van Houwelingen in 2008 deed onder de titel Gedane zaken nemen keer! om de twee beelden om te ruilen.

In 2007 nam de Haagse gemeenteraad het initiatief voor het plaatsen van een standbeeld voor Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872), de grondlegger van de Nederlandse parlementaire democratie. De opdracht van de gemeente riep vragen op ten aanzien van de veronderstelde ontoegankelijkheid van kunst en het idee van herkenbaarheid van beelden. Stroom nodigde daarom onder de noemer Werkplaats Thorbecke kunstenaars uit die in hun oeuvre regelmatig met de relatie macht/beeld, monument, kunst en stedelijkheid bezig zijn. Zij werden gevraagd om hún visie te geven op een hedendaags monument voor Thorbecke. Dat waren Florian Göttke, Hans van Houwelingen, André Kruysen en Gerlinde Schuller / Information Design Studio.

Het plan van Van Houwelingen bestond er uit het Thorbecke standbeeld uit Amsterdam en het Spinoza standbeeld uit Den Haag met elkaar om te wisselen. Want, zo redeneerde de kunstenaar, Thorbecke hoort eigenlijk thuis in Den Haag en Spinoza in Amsterdam. Honderd jaar geleden wilde Den Haag een hun aangeboden Thorbecke monument niet hebben waarop het naar Amsterdam verhuisde. Nu wil het wel een Thorbecke monument. Amsterdam miste een standbeeld voor Nederlands beroemdste en radicaalste filosoof Baruch Spinoza (1632-1677) en richtte daartoe de Spinoza Kring op die het initiatief nam voor een Spinoza monument. Van Houwelingen stelde voor om dit tweeledige verlangen op te lossen door de monumenten van Spinoza en Thorbecke om te ruilen.

In de publicatie 'Undone' (verschijnt eind oktober 2011) licht Van Houwelingen toe:

"De vaderlandse helden van de vrijheid en de democratie horen in hun historische context te staan, op de plek waaruit ze hun betekenis het best tot zijn recht doen komen. Thorbecke hoort in Den Haag en Spinoza in Amsterdam. Een juiste omgeving voor deze monumenten doet recht aan hun betekenis. Hun beider geschiedenis maakt een uitwisseling aannemelijk. Den Haag en Amsterdam kunnen het gedachtegoed van Thorbecke en Spinoza in deze tijd haarfijn onder de aandacht brengen, door hun monumenten voor Spinoza en Thorbecke te ruilen."

Soms kunnen gedane zaken dus wel degelijk keer nemen. De afbeeldingen op de voorkant van deze tentoonstellingsgids visualiseren de beide beelden in beweging, los van de stedelijke context waar ze al jaren staan, klaar voor de ruil die nooit heeft plaatsgevonden. In de tentoonstelling zien we live beelden van de twee lege sokkels en in de inkomsthal staan de twee standbeelden zelf. Niet verwisseld van stad zoals Van Houweling het eigenlijk wilde maar voor het eerst samengebracht in één ruimte.

www.hansvanhouwelingen.nl