Oproep Artist in Residency bij de KB nationale bibliotheek

Een unieke kans voor kunstenaars om te werken in het hart van de KB, de nationale bibliotheek van Nederland

Welke perspectieven hebben kunstenaars en de nationale bibliotheek elkaar te bieden als het gaat over de verhalen die boeken van alle tijden vertellen? Welke stemmen zijn vertegenwoordigd in het depot met 125 kilometer aan fysiek materiaal dat de KB beheert en tot wie richten die zich? Hoe kunnen fysieke collecties verbeeld worden, nu technologische ontwikkelingen het gebruik ervan zo ingrijpend veranderen? De KB en Stroom Den Haag bieden twee kunstenaars in 2021 de mogelijkheid om tijdens een pilot-residency van een maand te reflecteren op deze ontwikkelingen.
De deadline is verstreken.

Toegang tot de collecties
Van Middeleeuwse handschriften tot hedendaagse bronnen, de KB verzamelt alles wat er in en over Nederland wordt gepubliceerd. Kunstenaars kunnen zich laten inspireren door de fysieke collecties met hun ontelbare verhalen.

Voor de allereerste keer maakt deze artist-in-residency het mogelijk om vanuit kunstenaarsperspectieven een dialoog aan te gaan met deze collecties. De werkperiode in de KB is toegespitst op de bijzondere en speciale collecties en de magazijnen waar de boekencollecties worden bewaard. De magazijnen van de KB zijn een bijzondere plek. Als een collectief geheugen, waar bijna alles wat door de menselijke geest is bedacht, in de tastbare, materiële vorm van letters, papier en soms in prachtige banden, wordt opgeslagen. Deze schatkamers zijn niet toegankelijk voor publiek en voor medewerkers ook maar in zeer beperkte mate.  

De residency
Het doel van deze residency is om via artistieke verbeelding stil te staan bij digitalisering en technologisering, als een maatschappelijke ontwikkeling die zich ook binnen de bibliotheek duidelijk aftekent. Kunstenaars kunnen in deze werkperiode van een maand vanuit hun eigen praktijk en perspectieven reflecteren op wat digitalisering doet met de beleving van het gedrukte woord en het tastbare boek.
De residency richt zich op kunstenaars die werken en wonen in Den Haag en ingeschreven zijn als kunstenaar bij Stroom Den Haag. Een kunstpraktijk die zich buigt over de toenemende digitalisering en technologisering en een specifiek deel van de (bijzondere) collectie van de KB heeft onze interesse. We nodigen niettemin alle Haagse kunstenaars die zich aangetrokken voelen tot deze collecties van harte uit om zich aan te melden.

Voorwaarden en verwachtingen
De residencies vinden plaats in 2021 en hebben de duur van een maand. In het KB Atelier is ruimte om te werken, deze ruimte is vanaf de straatkant zichtbaar. Je krijgt onder strikte voorwaarden en begeleiding toegang tot de magazijnen, het fysieke hart van de bibliotheek.

De wijze waarop jij als kunstenaar vormgeeft aan je werk in deze residency — aan onderzoek, materiaal, vragen en het gebruik van de collecties — is helemaal open. Een concreet eindproduct wordt niet verwacht. Wel word je gevraagd om je bevindingen te delen met zowel de bibliotheekmedewerkers als het publiek van de KB in een nader te bepalen vorm.

Daarnaast zijn je aanwezigheid en toewijding aan de residency in de KB een voorwaarde. Met je aanmelding garandeer je jouw beschikbaarheid om je in 2021 voor vier aaneengesloten weken, minstens drie volle dagen per week, toe te leggen op de residency en daarvoor in het KB Atelier aanwezig te zijn.

Stroom is bemiddelaar in dit traject. Wij kunnen desgewenst inhoudelijk met jou sparren. Ook helpt Stroom jou om een publieke vertaling te ontwikkelen van deze residency. De vergoeding voor deze residency van een maand is € 1.500,- excl. btw.

NB: Vanwege de COVID-19-maatregelen mogen minder mensen in het KB gebouw komen en worden Corona maatregelen streng nageleefd. Dit kan van invloed zijn op de data van de residencies.

Aanmelden
- Je bent professioneel kunstenaar en staat ingeschreven bij Stroom Den Haag.
- Kunstenaars met een collectieve of een duopraktijk zijn welkom om zich als zodanig aan te melden. Uitbreiding van de vergoeding is helaas niet mogelijk.
- Aanmelden doe je via dit online formulier tot 19 april 2021 (de deadline is verstreken).
- Jouw beschikbaarheid en voorkeur  voor de residencyperiode kun je aangeven in het formulier.
- De selectieprocedure wordt uitgevoerd door de KB, die hierbij inhoudelijk geadviseerd wordt door Stroom Den Haag. Daarnaast plaatsen we twee kunstenaars op een reservelijst.
- De selectieprocedure neemt ongeveer 3-4 weken in beslag. Alle aanmeldingen ontvangen hierna bericht over een mogelijk vervolg.

Voor eventuele vragen kun je contact opnemen met Ilga Minjon via iminjon {at} stroom.nl of Angélique de Meijer via angelique.demeijer [at] kb.nl.

Achtergrondinformatie over de KB
In de bibliotheekwereld is een grote transitie gaande onder invloed van de veranderende maatschappij en steeds verdergaande digitalisering en technologisering. De KB, opgericht in 1798 als een kleine bibliotheek voor volksvertegenwoordigers, kent een lange traditie van verzamelen, bewaren en uitlenen van boeken, kranten en tijdschriften van en over Nederland. In de magazijnen vind je alles wat in en over Nederland verschijnt.
Daarnaast bezit de KB bijzondere en speciale collecties waaronder middeleeuwse en moderne handschriften, oude drukken en kostbare werken, pamfletten, boekbanden, sier- en marmerpapier, schaak- en damliteratuur, Nederlandse kranten, kook- en kinderboeken. Al met al komt dat neer op ruim zeven miljoen publicaties; zo'n 125 km aan fysiek bibliotheekmateriaal.

Het verzamelen van papieren publicaties is inmiddels verschoven naar het verzamelen en delen van hoofdzakelijk digitale publicaties van zowel Nederlandse, als ook niet-Nederlandse open access-monografieën en tijdschriften in een Digitaal Magazijn. Daarbij wordt ook een selectie van het Nederlandse web gearchiveerd. De KB volgt de snel ontwikkelende technologieën (AI, Voice, IoT, robotisering) op de voet en past die waar mogelijk toe. De KB wordt zo een publiek knooppunt in informatienetwerken. Data wordt op een open en permanente manier gepubliceerd zodat ze betekenisvoller in context gebruikt kunnen worden. Natuurlijk wordt gedacht in cultural commons, omdat nationaal erfgoed en het onderhoud daarvan niet (volledig) kan worden overgelaten aan de vrije markt.

Naast deze digitale ontwikkelingen staat de KB voor een andere grote en vernieuwende uitdaging, namelijk: de herhuisvesting. Er wordt hard gewerkt aan plannen om ergens de komende jaren te komen tot een nieuw publieks- en kantoorgebouw in het centrum van Den Haag en een vernieuwend, duurzaam magazijn op een locatie buiten de stad. Het verhuizen van de collectie (inclusief bijzondere en zeldzame boeken) is geen sinecure. De visie is om de fysieke bibliotheekmaterialen zo klimaatneutraal en veilig mogelijk te bewaren voor de toekomst en te beheren zonder energieverslindende klimaatinstallatie. Gebruik van een volledig geautomatiseerd systeem om de boeken op te bergen en aan te vragen, zou betekenen dat de magazijnen dan niet meer toegankelijk zijn voor mensen. De KB zou de eerste erfgoedinstelling in Nederland zijn met een dergelijk vernieuwend en duurzaam magazijn.

www.kb.nl