Folkert de Jong 'Dutch Mechanisms' Nieuwe sculptuur in De Beeldengalerij

Vrijdag 1 juli 2016, vanaf 15.30 uur
debat m.m.v. Bas Heijne, Luc Panhuysen, Folkert de Jong, Marco van Baalen
Locatie: Studio Dudok, Hofweg 1a, Den Haag
Onthulling: 17.00 uur

Column Bas Heijne >> lees hier

PROGRAMMA
15.30 uur: ontvangst
15.45 uur: welkomstwoord door Arno van Roosmalen, directeur Stroom Den Haag
15.50 uur: gesproken column door Bas Heijne (columnist NRC Handelsblad)
16.00 uur: aanvang debat met Luc Panhuysen en Folkert de Jong, moderator is Marco van Baalen, directeur Museum de Gevangenpoort en Haags Historisch Museum
16.45 uur: einde debat
17.00 uur: onthulling beeld Dutch Mechanisms, hoek Spui / Lange Poten (niet ver van het Binnenhof en de Gevangenpoort)

Den Haag heeft sinds 1990 in het centrum van de stad een beeldengalerij: 40 sokkels voor sculpturen van Nederlandse kunstenaars. Op vrijdag 1 juli voegt Stroom Den Haag een nieuwe sculptuur toe: Dutch Mechanisms van Folkert de Jong. Het beeld heeft als vertrekpunt de moord op de gebroeders De Witt in 1672. Die was het resultaat van de controverse over macht en leiderschap tussen de republikeinen en de Oranje royalisten, en markeerde het einde van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Folkert de Jong legt met de verbeelding van deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis ook een relatie met het heden: machtsstrijd en populisme zijn van alle tijden.

Folkert de Jong is geïnteresseerd in hoe de geschiedenis sporen achterlaat in het collectieve (onder)bewustzijn. Voor hem sluit de betekenis van de dramatische moord op de gebroeders De Witt goed aan bij onze tijd: "Want ook nu is de moraliteit zoek. Politieke, economische en sociale onrust, oorlog en machtsstrijd hebben de afgelopen decennia meer invloed op Nederland. Maar net zoals je nu moeilijk een moraal kunt koppelen aan de moord op de gebroeders De Witt - want wat weten wij nu echt van die gebeurtenissen? - is het ook vandaag de dag lastig je een mening te vormen over de gruwelijkheden van de huidige tijd. De feiten die door de media worden gegeven zijn immers complex en verwarrend. Toch is het zinvol om na te denken over je eigen positie. Zou je zelf in staat zijn iemand ter dood te veroordelen of mee te doen aan een lynchpartij? In hoeverre gaan we zelf mee in mechanismes van populisme?"

De Jong raakte gefascineerd door de vinger en tong van de gebroeders De Witt, die zich in het Haags Historisch Museum bevinden. Volgens de overlevering werden de broers voor de Haagse Gevangenpoort neergeschoten, gestoken, geslacht en deels gegeten voor ze ondersteboven werden opgehangen. Lichaamsdelen van de vermoorde broers werden als trofee meegenomen en verhandeld, zo ook de vinger en de tong die uiteindelijk in het museum belandden.

De kunstenaar zette voor het beeld twee natuurgetrouwe kunststof skeletten om in brons; symbolen voor vergankelijkheid, een belangrijk thema in de kunst van de 17e eeuw. De skeletten lijken in elkaar over te lopen, met elkaar versmolten te zijn tot één vorm. De Jong wil hiermee de letterlijkheid van de gruwelijke gebeurtenis overstijgen.

De vinger en tong van de gebroeders heeft De Jong in 3d gescand, geprint en vervolgens in brons afgegoten. Ze zijn de fysieke verbinding met de gebeurtenissen uit die tijd, en staan voor het spreken (met de tong) en het wijzen (van de vinger). De Jong: "Dat nu net die twee dingen zijn overgebleven maakt me ook wantrouwig - het is bijna te mooi om waar te zijn. Het doet mij twijfelen aan de authenticiteit ervan. Zijn ze echt van de gebroeders, of een onderdeel van de mythevorming? Sommigen zien de gebroeders als martelaren van de "Ware Vrijheid", maar waarom is er nu behoefte aan dit martelaarschap? Ze zouden door aanhangers van de Orangisten vermoord zijn, maar hoe kunnen wij ons daar vanuit deze tijd een goed oordeel over vormen? En wat is de relevantie daarvan op onze tijd en de machtsstructuur waarin wij leven?"

Folkert de Jong (1972, Egmond aan Zee) staat bekend om zijn theatrale, verhalende beelden die ingaan op thema's als oorlog, hebzucht en macht. Hij voert zijn beelden doorgaans uit in kunststof zoals styrofoam. Sinds 2012 werkt hij ook in brons, en in dat materiaal maakte hij op uitnodiging van Stroom zijn eerste werk in de openbare ruimte: De Speler voor het Haagse Koningsplein. Het werk van De Jong is opgenomen in collecties van het Gemeentemuseum Den Haag, Groninger Museum, de Saatchi Collection in Londen en het Los Angeles County Museum of Art. Op dit moment maakt Carin Goeijers een documentaire over het werk van De Jong.

Folkert De Jong is een van de deelnemers van de internationale kunsttentoonstelling SONSBEEK '16: transACTION (4 juni t/m 18 september 2016).

De Beeldengalerij in Den Haag is bedacht en ontworpen door P. Struycken. Door het permanente karakter en de jaarlijkse nieuwe opdrachten een unieke vorm van kunst in de openbare ruimte: het laat sinds 1990 een dwarsdoorsnede zien van de Nederlandse beeldhouwkunst. Conservator van De Beeldengalerij is André Kruysen, projectleider vanuit Stroom is Vincent de Boer, adviseur/ begeleider kunst en de openbare ruimte. In het najaar van 2016 onthult Stroom een nieuw beeld, ditmaal van Femmy Otten.

Het beeld van Karel Appel is in 2001 aangeboden aan de gemeente Den Haag door de Stichting 750 jaar Den Haag. We danken het Haags Historisch Museum voor de samenwerking in verband met de productie van het kunstwerk en het programma van 1 juli.

Friday 01 Jul '16 15.30 uur
Studio Dudok, Hofweg 1a, Den Haag
Entree: gratis