Ferdinand Mertens 'Otto Neurath terug in Den Haag'
‘Otto Neurath terug in Den Haag', de lezing van Dr. Ferdinand Mertens,
vormt de proloog van de manifestatie ‘After Neurath' die Stroom Den
Haag verspreid over 2006 en 2007 organiseert.
Download de tekst van deze lezing als pdf.
'After Neurath' neemt als uitgangspunt het leven en werk van Otto
Neurath, die tussen 1934 en 1940 in Den Haag woonde. De Oostenrijker
Otto Neurath (1882-1945) was een bijzondere en uitgesproken
persoonlijkheid. Een denker die deelnam in het gesprek over de
wetenschapsontwikkeling in de twintiger jaren. Een
maatschappijtheoreticus die zich mengde in het debat over de
staatsordening en met name de sturing van de economie door planning.
Een didacticus die vormen ontwikkelde voor communicatie als onderdeel
van een participatieve democratie. Neurath stond aan de basis van de
Wiener Kreis en was een van de toonaangevende figuren van de Unity of
Science Movement. Al deze interesses kwamen samen in een systeem dat in
de loop van de jaren 30 bekend werd onder de naam ISOTYPE
(International System of Typographic Picture Education), een systeem
van beeldstatistiek dat getalsmatige gegevens over sociale
ontwikkelingen omzet in aansprekende iconen; de voorloper van het
pictogram. ISOTYPE kwam tot stand in nauwe samenwerking met de Duitse
kunstenaar Gerd Arntz, die in navolging van Neurath naar Den Haag kwam.
Het Gemeentemuseum Den Haag heeft een uitgebreide collectie Arntz,
waaronder vele bladen met ISOTYPEN. In de jaren zeventig wijdde het
museum een grote tentoonstelling aan het werk van Arntz.
In Nederland is na de oorlog weinig aandacht besteed aan Neurath - de
belangstelling richtte zich meer op Gerd Arntz. Internationaal is er
echter een sterke opleving in de interesse in het gedachtegoed van
Neurath, het ISOTYPE, en zijn ideeën over een universele wetenschap
onder te brengen in een zogenaamd Mundaneum.
Neurath heeft communicatie altijd in het perspectief geplaatst van de
spreiding van kennis en van democratische representatie. Heldere
informatievoorziening en kiesrecht waren in zijn optiek onlosmakelijk
met elkaar verbonden. Met de constatering van een groeiende kloof
tussen ‘Den Haag' en ‘de burger' en de roep om directe invloed in de
vorm van referendum en spoeddebat, wordt de relevantie van het denken
van Neurath alleen maar benadrukt. Daarom is de manifestatie ‘After
Neurath' geprogrammeerd in aanloop naar en in het verlengde van de
aanstaande parlementsverkiezingen.
‘After Neurath' onderzoekt de actuele betekenis en waarde van het werk
van Neurath, en de mate waarin dit hedendaagse kunstenaars, vormgevers,
wetenschappers en theoretici inspireert en beïnvloed. ‘After Neurath'
bestaat uit lezingen, een symposium, workshops, tentoonstellingen en
een publicatie.
Dr. Ferdinand Mertens (1946) is o.a. hoogleraar aan de faculteit
Techniek, Bestuur en Management van de TU Delft. Hij verdiept zich al
enkele jaren in het werk en denken van Otto Neurath.
Symposium 'After Neurath' op 31 oktober en 1 november 2006.
Webdossier ‘After Neurath'.
- Wednesday 11 Oct '06 20:00 uur
- Hogewal 1-9, Den Haag
- Entree: gratis
