Pierre van Soest: monumentaal kunstwerk gered

tijdelijk: De Binckhorst in Den Haag

Monumentaal kunstwerk Pierre van Soest gered met verhuizing van Amsterdam naar Den Haag from Stroom Den Haag on Vimeo.

Transport: eind mei 2019
Herbestemming in De Binckhorst: circa 2022
Bemiddeling en advies: Stroom Den Haag

Op 31 mei 2019 kreeg een monumentaal kunstwerk uit 1965 van Pierre van Soest een nieuw thuis in Den Haag. Het unieke betonreliëf maakte vroeger deel uit van Jeugdgebouw De Albatros in Amsterdam-Noord, dat in 2001 werd gesloopt. Na bijna 20 jaar zorgvuldige bewaring is het gelukt om het werk - een voorbeeld van een zeer geslaagde samenwerking tussen een beeldend kunstenaar en een architect - een passende herbestemming te geven. In mei is het op spectaculaire wijze over het water worden vervoerd van een terrein bij de NDSM werf in Amsterdam naar de Binckhorst in Den Haag. Daar krijgt het straks een nieuw en openbaar bestaan als deel van het Van Klingeren Paviljoen (voorheen Jeugdherberg Ockenburgh), net als De Albatros een ontwerp van architect Frank van Klingeren.

Naoorlogse architectuur en de daarmee samenhangende kunst worden de laatste decennia in rap tempo gesloopt. Dit lot is niet alleen veel werken van Van Soest beschoren, maar ook veel gebouwen van bevriend architect Van Klingeren. Van Soest richtte zich in de wederopbouwjaren als schilder op de behoefte naar monumentale kunst en zei daarover in een interview "Je hebt natuurlijk wel te maken met schaal en de architectonische ruimte. Er is maar één architect met wie ik overweg kan, d.w.z. die mij mijn gang laat gaan." En dat was Frank van Klingeren. In de jaren zestig een bekend architect, gespecialiseerd in multi-functionele, culturele gebouwen, zoals De Meerpaal in Dronten.

Het betonreliëf dat Van Soest voor Van Klingerens jeugdcentrum in Amsterdam ontwierp doet denken aan de dynamiek van de naoorlogse jeugd. De in totaal bijna 20 meter lange betonmassa vouwt zich als een borstwering om de ingangspartij heen. Niet alleen plastisch en qua expressiviteit betreft het een exceptioneel monumentaal werk, maar het wordt bij uitstek gekenmerkt door de grote mate van synthese die het bereikt met de architectuur. Zeker voor de Nederlandse monumentale kunst van de jaren vijftig en zestig uitzonderlijk.

In Amsterdam is het werk van Van Soest tijdig op waarde geschat, vakkundig gedemonteerd en opgeslagen. Datzelfde gebeurde in Den Haag enkele jaren geleden met Van Klingerens Jeugdherberg Ockenburgh in Kijkduin. Het krijgt als 'Van Klingeren Paviljoen' een nieuwe locatie in de Haagse Binckhorst en wordt onderdeel van het project Frank is een Binck (FIEB). Ontwikkelaar Stebru en de verantwoordelijke architecten voor de herbouw - Leon Thier en Gerrit van Es - kwamen het betonreliëf van Van Soest na een tip van Nora van Klingeren (de dochter van..) in Amsterdam op het spoor. Met hulp van Bond Heemschut Amsterdam en de Gemeente Amsterdam en dankzij bemiddeling van Stroom Den Haag zal het kunstwerk behouden blijven en opnieuw in synthese met de architectuur van Van Klingeren een publiek aanzien krijgen.

Het is vaak een onmogelijke opgave om voor monumentale wandkunst een goede bestemming te vinden. In dit geval past het kunstwerk van Van Soest inhoudelijk en qua maatvoering perfect in de context van het hernieuwde Van Klingeren Paviljoen. Alsof twee oude vrienden elkaar postuum opnieuw ontmoeten.

Pierre van Soest (1930-2001) volgde een schildersopleiding aan de Rijksakademie in Amsterdam. Hij ontving twee maal de Koninklijke Subsidie voor Schilderkunst (1953 en 1954), exposeerde twee maal op de Biënnale van Parijs (in 1959 en 1961) en had in 1978 een solotentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Hij was vooral werkzaam op het gebied van de monumentale kunst en voerde wandschilderingen en betonreliëfs uit in openbare en particuliere gebouwen. Zijn werk is opgenomen in talloze collecties, waaronder die van het Stedelijk Museum, Museum Boijmans van Beuningen en het Bonnefantenmuseum.

PERS
Omroep West, 31 mei 2019

Het Parool, 29 mei 2019

31 May '19