Sjoerd Buisman, Phyllotaxis Den Haag, 2003
Centrum Den Haag: Spui - Grote Marktstraat - Kalvermarkt
Leent de levende natuur zich als materiaal voor kunst? Omstreeks 1969 bewees beeldhouwer Sjoerd Buisman
(1948) dat het mogelijk is kunstwerken te maken van levende planten en
bomen. Hij was de eerste Nederlandse kunstenaar die experimenteerde met
de natuur als alternatief voor steen en brons. Buisman strooide
vogelzaad op een vochtige molton deken, wachtte tot de kiemen wortelden
in de stof, hing de deken op, en zie: er ontstond een levend
‘schilderij'. Buisman hield de deken vochtig, waardoor de plantjes
bleven groeien, naar het licht en tegen de zwaartekracht in, omhoog dus.
Buisman is als kunstenaar onderzoeker en manipulator van de natuur. Hij
laat zien dat natuur maakbaar is, maar groeit volgens haar eigen
wetmatigheden. Zo zette hij wilgen met de kruinen in de aarde, de
wortels doelloos in de lucht. De kruinen vormden wortels en aan de
wortels ontsproten takken. De boom had zichzelf omgekeerd. Omstreeks
1980 raakte Buisman geboeid door een bijzondere vorm in de natuur:
phyllotaxis. Het is de botanische term voor de groepering van bladeren
rond een stam. Bleekselderij is een mooi voorbeeld van spiraalvormige
phyllotaxis. Zijn fascinatie voor deze variant had vooral te maken met
de symboolwaarde van de spiraal, die volgens Buisman staat voor het
continue proces van leven en dood en van groei en ontbinding. Hij
gebruikt het motief in zijn beelden van hout, brons, beton en gietijzer.
Voor het sokkelproject maakte hij Phyllotaxis Den Haag. De sculptuur in
het stadscentrum is opgebouwd uit een schijnbaar wankele stapel
boomstammetjes met elk een schuine bovenzijde. Ze lijken een stengel te
vormen, uitvergroot en geabstraheerd. Buisman laat met zijn sokkelbeeld
zien dat elke nieuwe scheut weg van het centrum en naar boven wil, naar
de top. En dat de natuur zelf - volgens het phyllotaxisprincipe - haar
ultieme balans zoekt.
Terug naar overzicht De Beeldengalerij van P. Struycken
- 2003